ดอกผักตบ

 ดอกผักตบ

บอนสุพรรณหั่นแกง อร่อยแท้

บอนบางกอกดอกแสลง เหลือแล่ แม่เอย

บอนปากยากจแก้ ไม่สริ้นลิ้นบอน ฯ …"

วรรณคดี : "โคลงนิราศสุพรรณ"

ผู้ประพันธ์ : สุนทรภู่

ชื่อพฤกษศาสตร์ : Eichhornia crassipes, Solms.

ชื่อสามัญ : Water Hyacinth

ชื่อวงศ์ : Pontederiaceae

ชื่ออื่น ๆ : ผักบัวลอย ผักปอด ผักโป่ง สวะ ผักตบชวา

ผักตบเป็นพืชน้ำประเภทใบเลี้ยงเดี่ยว ลอยน้ำได้ งอกงามได้โดยไม่ต้องมีที่ยึดเกาะ สามารถแพร่พันธุ์ได้รวดเร็วมาก จัดเป็นวัชพืชน้ำที่สร้างความเสียหายให้กับการชลประทาน การประมง การเกษตร การสาธารณสุข และด้านเศรษฐกิจ เป็นอย่างมากแต่อย่างไรก็ตามในแง่ของประโยชน์ ผักตบสามารถใช้เป็นอาหารสัตว์ ใช้นำมาถักเป็นเครื่องเรือน ใช้แก้ปัญหาน้ำเสีย ใช้เป็นวัสดุในการเพาะเห็ดฟาง ใช้ผลิตก๊าซชีวภาพ ใช้ผลิตปุ๋ยหมัก ใบเป็นใบเดี่ยว แผ่นใบคล้ายรูปหัวใจ เป็นมันหนา ก้านใบพองออกตรงช่วงกลาง ภายในมีลักษณะเป็นรูพรุน เนื้อฟ่าม ช่วยพยุงลำต้นให้ลอยน้ำได้ ดอกมีลักษณะเป็นช่อ ดอกย่อยแต่ละดอกมีสีฟ้าอมม่วงแกมเหลือง ไม่มีก้านช่อดอก ดอกมีกลีบ ๖ กลีบ ตอนที่ดอกยังไม่บานจะมีใบธงหุ้มอยู่ เมื่อดอกออกพ้นใบธงดอกจะบานทันที การขยายพันธุ์ ใช้ "ไหล" ที่แตกมาจากลำต้นแม่ หรือเมล็ด ด้านสมุนไพร ใช้แก้พิษภายในร่างกาย และขับลม ใช้ทาหรือพอกแก้แผลอักเสบ